Miejsca nawiedzane przez hałas. Cisza jako scena

Wykład multimedialny prof. Dariusza Brzostka (Katedra Kulturoznawstwa UMK), ilustrowany fragmentami literackimi i muzycznymi, organizowany w ramach programu „Pustka i cisza”. Prowadzący jest kulturoznawcą, zajmuje się m.in. antropologią kulturową, szczególnie audioantropologią (sound studies), a także poezją dźwiękową, muzyką elektroniczną i improwizowaną.

W pracach z zakresu ekologii akustycznej i w rozprawach o historii kultury ciszę opisuje się zazwyczaj w kategoriach braku. Mark Slouka nazywa ciszę „pustką, która stała się słyszalna poprzez swoje zniknięcie”, R. Murray Schafer z kolei pisze o „spokojnej i nienaszpikowanej dźwiękiem przestrzeni akustycznej” Natomiast Hillel Schwartz  w swojej monografii hałasu  w ogóle nie definiuje ciszy jako takiej, być może przyjmując założenie, że cisza nie istnieje, lub jest zaledwie pustką po hałasie. Ów element negatywny, wyrażany przedrostkami takimi jak „bez-” i „nie-”, wydaje się zatem integralnym składnikiem naszych sposobów postrzegania, oswajania i definiowania ciszy. Chciałbym jednak zastanowić się nad inną możliwością – postrzegania ciszy jako sceny, na której pojawiają się dźwięki: przyjemne i kłopotliwe, oczekiwane i niespodziewane, głośne i, nomen omen, ciche. Czym są i co zwiastują owe hałasy, które wyłaniają się z ciszy?