Inne języki tanga
Zapraszamy na rozmowę o żydowskiej historii tanga z udziałem wyjątkowych gościń z Buenos Aires i Krakowa: pieśniarki Liliany Benveniste oraz badaczki Ewy Stali.
Polska i iberoamerykańska kultura mają ze sobą zaskakująco wiele punktów wspólnych. Wiele z aspektów tej ostatniej związanych jest z tradycją żydowską, a jednym z nich jest tango.
Choć historia tego tańca i muzyki jest ściśle związana z Buenos Aires, czerpią one tak naprawdę z wielu źródeł. Ich magnetyczny urok i piękno sprawiły, że szybko zakorzeniły się w salonach, teatrach i kabaretach nie tylko Ameryki, ale i Europy. Także kultura żydowska, szczególnie wrażliwa na muzykę, uległa ich uwodzicielskiej sile.
W latach 20. i 30. XX wieku wiele z tang zostało przetłumaczonych na Bałkanach i w Turcji na pełen subtelności język judeohiszpański (ladino). Tango w jidysz opanowało z kolei miasta zamieszkane przez Żydów aszkenazyjskich, jak Wilno czy Kraków. Jego dźwięki można było usłyszeć nawet w mroku nazistowskich obozów koncentracyjnych. Przed i w czasie II wojny światowej do Argentyny i Urugwaju przybyły dziesiątki żydowskich muzyków, którzy, uciekając przed Zagładą, wnieśli swój kunszt do tak zwanych "orquestas típicas" (tradycyjnych orkiestr).
O tym wszystkim będziemy rozmawiać w czasie debaty z udziałem znakomitych gościń i znawczyń opisanych wyżej tradycji.
Liliana Benveniste jest pieśniarką, kompozytorką, a także badaczką i popularyzatorką kultury sefardyjskiej. Wraz z mężem, Marcelo, stworzyła multimedialną inicjatywę eSefarad oraz Centrum Kultury Sefarad w Buenos Aires. Urodzona w Buenos Aires, gdzie obecnie mieszka, jest chodzącą mieszanką dwóch żydowskich tradycji: aszkenazyjskiej i sefardyjskiej. Jej matka jest z pochodzenia Polką, która urodziła się w sztetlu, ojciec - Turkiem urodzonym w Stambule. Prowadzi kursy języka ladino (judeohiszpańskiego), na który przetłumaczyła kilka najpopularniejszych tang.
Ewa Stala jest profesorką Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorką kilku monografii, w tym "Historii leksykografii hiszpańskiej" oraz "Historii tanga dla początkujących i zaawansowanych". Oprócz opisu narodzin i ewolucji tanga aż po dzień dzisiejszy, książka analizuje również ślady dotyczące obecności tanga w literaturze, kinie i sztuce.
Wydarzenie rozpocznie się wystąpieniem Any Maríi Ramírez, ambasadorki Argentyny w Polsce.