Piotr Sobolczyk: Sztuka geniuszu, traktat o koncepcie, Baltasara Graciána
Mamy przyjemność zaprosić Państwa na pierwsze spotkanie z cyklu "Hispanismo sin periferias", w ramach którego dr hab. Piotr Sobolczyk, filolog i badacz, autor polskiego przekładu książki pt. „Sztuka geniuszu, traktat o koncepcie” Baltasara Graciána y Moralesa (1601-1658) (wyd. Instytut Badań Literackich PAN, 2020) opowie o twórczości tego wielkiego artysty, reprezentanta baroku i manieryzmu, znanego nie tylko w Hiszpanii, ale także w całej Europie. Gracián to wybitny aforysta, powieściopisarz, teoretyk literatury, filozof i jezuita, intelektualista o międzynarodowym znaczeniu, wyróżniający się oryginalnością swojej myśli teoretycznej i literackiej.
Baltasar Gracián jest również autorem powieści filozoficznej “El Criticón” (1651-1657), fundamentalnej książki, która obok „Don Kichota” Miguela de Cervantesa i „Guzmána de Alfarache” Mateo Alemána uchodzi za najwybitniejsze dzieło prozatorskie hiszpańskiego Złotego Wieku.
Gracián zyskał światową sławę, również w Polsce, jako autor wspaniałych konceptualnych maksym moralnych, opublikowanych w tomie „Wyrocznia podręczna i sztuka roztropności” (1647), które inspirowały takich myślicieli jak La Rochefoucauld, Schopenhauer czy Nietzsche. Dziś wiele międzynarodowych szkół biznesu analizuje ten tekst, ucząc liderów i młodych przedsiębiorców.
„Sztuka geniuszu, traktat o koncepcie” (1642) to słynny traktat Graciána, wielokrotnie przywoływany przez klasyków takich jak Ernst Robert Curtius czy Gustav René Hocke jako jedno z najwybitniejszych osiągnięć filozoficznych manieryzmu i baroku. Gracián przedstawia w nim własną teorię konceptualizmu, odwołując się do poglądów teoretyków takich jak: Maciej Kazimierz Sarbiewski, Matteo Peregrini czy Emanuele Tesauro. Jego traktat jest również rodzajem selektywnej antologii ulubionych autorów greckich, rzymskich, czasem włoskich i portugalskich, a przede wszystkim współczesnych mu autorów hiszpańskich.
Niniejsze wydanie uzupełnia tekst Graciána o kompletną antologię poezji Złotego Wieku literatury hiszpańskiej w tłumaczeniu Sobolczyka, w której znajdują się autorzy cytowani i uwielbiani przez Graciána, a także inni poeci tego okresu, nieznani szerszej publiczności w Polsce. Książka zawiera także nowe przekłady św. Jana od Krzyża, jednego z najwybitniejszych poetów europejskiego baroku oraz wielkiego Luisa de Góngory, mało znanego w polskim przekładzie, twórcy paradygmatu hiszpańskiego kultyzmu; a także wiersze największej barkowej, hiszpańskojęzycznej poetki; meksykanki – Sor Juany Inés de la Cruz.
To książka, która zachwyci miłośników wielkiej literatury hiszpańskiego baroku.
